Níu vết xe lăn…

Cậu ngồi xe lăn, âm thầm lăn xe qua tuổi thơ con. Nay con khôn lớn, bánh xe cậu dần lăn vào bóng xế hoàng hôn cuộc đời. Lặng lẽ trôi, lặng lẽ lăn…

Ngày con còn phôi thai, má bối rối nghĩ ra cái tên, cậu từ tốn bảo “chờ xem trai gái!”. Ngày con chào đời, má mãn nguyện vì con là bé gái, nội ngoảnh mặt đi nén tiếng thở dài… Nội về, không thèm đặt lấy cái tên. Ba cười trừ, em đặt đi! Cậu lăn xe đón má về nhà. “Cầm kì thi hoạ - Xuân hạ thu đông. Xuân Cầm là chị, vậy em là Hạ Thi”.

Ngày cuối xuân gió mơn man thổi đón hạ về, ngôi nhà nhỏ con lặng lẽ khóc oa oa… ngày cuối tháng ba Hạ Thi chào đời, cậu đặt tên!
Má ba đi diễn phương xa, con bập bẹ gọi bà, gọi cậu bên nôi. Mỗi trưa nồng gió hiu hắt ngoài hè, cậu lấy sợi dây chuối hột phơi khô, một đầu cột vào võng nôi con nằm, một đầu thắt giữ nơi bánh xe lăn. Cậu đưa võng ngân nga: “…la la la, là la lá la…” Bạn bè con đi vào giấc ngủ trẻ thơ bằng lời ru ầu ơ của mẹ; má con vắng nhà, cậu đưa con vào giấc nồng bằng lời hát không tròn câu…

Con sốt phát ban, mũi chảy máu cam. Cậu lăn xe đun nước chờm khăn, con khóc tu oa, bánh xe cậu lăn gấp, ấm nước mới đun đổ ập, chảy tràn. Ấm nước vô tri, ấm nước không biết nghĩ suy… Con hết sốt lại chơi đùa cười nói. Cậu nằm li bì, đau buốt, mê man…
Cậu viết văn đăng báo, lấy bút danh “Anh Liệt”, con ngây ngô đôi mắt tròn xoe “sao không anh tuấn mà Anh Liệt? Cậu đẹp trai mà!” Cậu cười khì khì “đẹp trai mà liệt, trời, phải khoe chứ con!” Văn cậu đầy bóng, bóng xe lăn, bóng cuộc đời…
Con biết chạy lon ton, nhà mình tự nhiên chật chội hẳn. Cậu muốn con ra sân, cậu dành dụm tiền nhuận bút gửi ngoại mua xe 3 bánh mini. Con khoái chí leo lên tập chạy, cậu nheo mắt đọc mấy câu thơ con nhớ đến bây giờ: “…mua xe tí hon, bé chạy bon bon…”

Con học theo cậu làm văn đăng báo, bài “Lòng tốt” đăng Sông Phố ngày đó có niềm vui thơ ngây của đứa trẻ học lớp 1, có bàn tay nắn nót từng nét chữ của cậu con. Con đòi lấy bút danh cho oách, cậu cười hiền “Tên con đẹp, biết không?”. Con liếc mắt lém lỉnh “tên cậu đặt chứ gì!” cậu cười khanh khách “Con bé này lanh quá đi!”. Rồi lên cấp hai, thấy cậu làm thơ, con lại bắt chước. Bài đầu tiên “Theo bước chân cô” đăng dưới mái trường, cậu đặt tựa, cậu sửa từng vần thơ…
Con vào cấp 3, nhà đã có má. Má đi bán cả ngày, cậu cho con dẫn bạn bè về chơi. Bạn con đứa nào cậu cũng nhớ tên, mỗi đứa một cái biệt danh cậu đặt. Đứa “Thanh mộng”, đứa “Hạnh mập”, đứa “Thuỷ chả”… nghe mà dễ thương.
Cậu là thầy thuốc bất đắc dĩ nhà mình. Mỗi lần con đau bụng, trật chân, hay có bất cứ cái triệu chứng chi là lạ, con lại chạy về nhà “…cậu ơi!”.
Cậu sáng tác nhạc, không có ca sĩ hát, cậu một mình ngân nga… “Yêu ai, yêu người xa lạ, thương ai, thương người không quen…” Con đi học hát, hát đủ thứ tình ca, hát nhạc Trịnh, hát nhạc thầy con. Một ngày con về ngồi bên bàn cậu hát vang vang: “Yêu ai, yêu người xa lạ…” cậu ngỡ ngàng “trời con này thuộc nhạc cậu ta?” Con thuộc tự bao giờ, không hay… thuộc nhạc cậu như thuộc lòng cậu, thăm thẳm sâu!

Con bắt chước làm văn, làm thơ, rồi bắt chước luôn viết nhạc. Con viết được 1 bài rồi im re luôn cho tới bây giờ. Tự hỏi sao con hay bắt chước cậu, bắt chước nếp sống, bắt chước cái lối ăn cơm ít thức ăn, ăn hết rồi còn chừa lại 1 món ngon; bắt chước cả cái cách chắt chiu, dành dụm, má cho tiền ăn quà, tan học về túi vẫn còn nguyên… Cậu âm thầm, lặng lẽ lăn xe, vết để lại trong ngôi nhà nhỏ của mình, vết in trong tâm thức con, in màu ấu thơ…
Con đi học xa, nhà quạnh quẽ. Cậu vẫn đều đặn lăn xe mớm cơm cho ngoại. Cậu lại làm thầy thuốc chăm ngoại tuổi già, cái tật gì của ngoại cậu cũng thuộc hết, mỗi buổi con về, cậu đem kể con nghe. Con đem mấy cái bằng khen linh tinh về nhà, cậu lăn xe lạch cạch treo lên, không đủ đinh treo cậu đem chưng tủ. Bằng khen nhiều vì con được khen đủ thứ, nhưng không có thứ nào là không học được từ cậu buổi thơ ngây.
Rồi thấy má bật đài trong cái điện thoại di dộng mà nghe con nói chuyện, cậu lại gom được chút tiền đưa má mua radô. Má mua phải cây đèn pin có thể nghe đài (!), tiếng cứề rè không rõ lời con. Con chê đài dỏm, cậu ậm ừ … “kệ tao!”.

Rồi mỗi trưa nồng đan giấc quê, cậu không ngủ cùng má bật đài, lặng lẽ nghe, lặng lẽ chìm vào tiếng rè rè xen lẫn lời con đọc ban trưa.
Cậu lặng lẽ lăn xe đi suốt cuộc đời, đi qua tuổi thơ con, song hành cùng con mỗi bước con tập tành, chập chững lần dò trên con đường đời đang phía trước. Một ngày con về thăm nhà, thảng thốt nhận ra mắt cậu đã nhuốm màu thời gian, thảng thốt biết rằng những cơn đau hay về gấp gáp dìm cậu vào cơn mê, thảng thốt trông theo bánh xe lăn đang chậm dần… Thảng thốt sợ một ngày, cậu lặng lẽ lăn xe vào hư vô… Cậu ơi!

Làm sao con níu thời gian
Làm sao con giữ ngày tàn, sang đêm?

Một ngày xe đổ bên thềm

Làm sao con khóc? Lệ mềm, sợ tan…

Lòng con níu vết xe lăn…